Τετάρτη, Μαρτίου 29, 2017

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Επιθέσεις απρόκλητες, ωμές, απέναντι σε ανθρώπους που βρίσκονταν στην καρδιά των γεγονότων επιχειρώντας να τα καταγράψουν και να τα μεταδώσουν. Να κάνουν δηλαδή τη δουλειά τους. Είναι πλήθος τα περιστατικά στα οποία οι δημοσιογράφοι  βρέθηκαν αντιμέτωποι με την αστυνομική βία και αυθαιρεσία, ενώ οποτεδήποτε διεκδίκησαν τον εντοπισμό και την τιμωρία των υπευθύνων έπεσαν πάνω σε τείχος ασυλίας.

Κρότου λάμψης στον Μανώλη Κυπραίο

Το ημερολόγιο δείχνει 15 Ιουνίου 2011, όμως στην Αθήνα «τα μπάνια του λαού» δεν είναι στην ημερήσια διάταξη. Η χώρα είναι για δεύτερο χρόνο σε μνημόνιο και για ακόμη μία φορά στο Σύνταγμα έχει προγραμματιστεί κινητοποίηση στο πλαίσιο γενικής απεργίας. Κουκουλοφόροι που ξεπηδούν πίσω από τις γραμμές των ΜΑΤ εμφανίζονται στην πλατεία προκαλώντας επεισόδια. Η αστυνομική βία ξεφεύγει από κάθε έλεγχο και η πλατεία σκεπάζεται από ένα σύννεφο καπνού.


Ο δημοσιογράφος Μανώλης Κυπραίος καλύπτει τα γεγονότα και εκείνη τη στιγμή βρίσκεται στην οδό Ξενοφώντος και Φιλελλήνων κοντά σε μια διμοιρία των ΜΑΤ και διάφορους διαδηλωτές. Καταφεύγει σε μια στοά ώστε να μπορεί να τραβήξει φωτογραφίες και να μεταδώσει όσα εκτυλίσσονται. Η διμοιρία των ΜΑΤ βλέπει τον δημοσιογράφο στη στοά και ο διμοιρίτης τον ρωτά: «Γιατί τραβάς φωτογραφίες ρε;» Ο Μανώλης Κυπραίος απαντά ότι είναι δημοσιογράφος δείχνοντας την ταυτότητά του, όπως προβλέπεται. Ο επικεφαλής της ομάδας τον εξυβρίζει και τον δείχνει σε έναν από τους άνδρες του. Εκείνος πετάει μέσα στη στοά μια χειροβομβίδα κρότου λάμψης!

Η χειροβομβίδα κρότου λάμψης, για να μην προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη, πρέπει να εκραγεί σε μεγάλη απόσταση από οποιονδήποτε άνθρωπο καθώς η ένταση του φωτός που βγάζει είναι τεράστια, ενώ τα ντεσιμπέλ που εκπέμπει φτάνουν τα 170.

Ο άνδρας των ΜΑΤ πετάει την κρότου λάμψης λίγα μόλις εκατοστά από τον Μανώλη Κυπραίο και μάλιστα εντός της στοάς. Ο δημοσιογράφος χάνει τις αισθήσεις του και εκτοξεύεται από την ένταση. Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Όταν οι συνάδελφοί του τον ξυπνούν, ο Κυπραίος βλέποντας τα πάντα θολά και χωρίς να μπορεί να ακούσει επιχειρεί να φτάσει στο κέντρο των πρώτων βοηθειών που βρίσκεται στην πλατεία Συντάγματος, όταν μηχανές της ομάδας ΔΙΑΣ περικυκλώνουν εκείνον και κάποιους άλλους. Ο συνεπιβάτης της μιας μηχανής αρχίζει να χτυπάει τον δημοσιογράφο με κλομπ στη μέση και στα πόδια.

Την επομένη της εισαγωγής του στον «Ερυθρό Σταυρό», ο Κυπραίος ξεκινά εξετάσεις· το ακουόγραμμα δείχνει ότι το αριστερό αυτί του έχει απώλεια ακοής σε ποσοστό 100%. Από το δεξί, τις πρώτες ημέρες μπορεί να ακούσει ορισμένους ήχους, ωστόσο αυτό δεν κρατά για πολύ. Πλέον ο Μανώλης Κυπραίος είναι κωφός. Η ενέργεια του άνδρα τον ΜΑΤ άφησε στον δημοσιογράφο μόνιμη αναπηρία και τον ανάγκασε να σταματήσει τη δουλειά του και να ζει με αρκετά προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων σημαντικές επιπλοκές που προκάλεσαν τα κοχλιακά εμφυτεύματα στα αυτιά του.

Το σπασμένο χέρι του Δημήτρη Τρίμη

Ο πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Δημήτρης Τρίμης είναι επίσης ένα από τα θύματα της αστυνομικής βίας απέναντι σε δημοσιογράφους την έντονη περίοδο της οικονομικής κρίσης. Ευρισκόμενος στην πλατεία Συντάγματος με σκοπό να καλύψει τις κινητοποιήσεις στις 29 Ιουνίου του 2011, ήρθε αντιμέτωπος με μια διμοιρία των ΜΑΤ.

Ενώ στη συγκέντρωση είχαν ξεσπάσει επεισόδια, ο κύριος όγκος των διαδηλωτών είχε αρχίσει να υποχωρεί από την πλατεία Συντάγματος, θέλοντας να αποφύγει τη βροχή από τα δακρυγόνα, αλλά και τις συνεχείς και αδιάκριτες επιθέσεις των ΜΑΤ. Ο δημοσιογράφος επιχείρησε μόνος του, με τα χέρια ψηλά και τη δημοσιογραφική του ταυτότητα να φαίνεται, να πλησιάσει μια διμοιρία, ζητώντας να σταματήσει η συνεχόμενη ρίψη χημικών. Τότε δύο από τους άνδρες της διμοιρίας τού επιτέθηκαν, τον έβρισαν, τον κλότσησαν και τον πέταξαν στο έδαφος, με αποτέλεσμα να σπάσει την κεφαλή της κερκίδας του αριστερού του χεριού.

Γροθιά στην Τατιάνα Μπόλαρη

Η φωτορεπόρτερ Τατιάνα Μπόλαρη, στις 5 Οκτωβρίου του 2011, βρισκόταν στην πλατεία Συντάγματος καλύπτοντας την προγραμματισμένη πορεία κατά τη διάρκεια της γενικής απεργίας. Η μαζική πορεία κατέληξε σε εκτεταμένα επεισόδια, με τις δυνάμεις της αστυνομίας να πραγματοποιούν επιθέσεις εναντίον των διαδηλωτών μέχρι και μέσα στο μετρό, προσπαθώντας να εκκενώσουν την πλατεία.

Δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ από την Ελλάδα και το εξωτερικό που κάλυπταν τις συλλήψεις είχαν παραμείνει στην πλατεία, όταν κάποια στιγμή, σύμφωνα με τη μαρτυρία της Τατιάνας Μπόλαρη, ακούστηκε από τους ασυρμάτους των ΜΑΤ η φράση: «Διώξτε τους δημοσιογράφους». Ένας από τους άνδρες των ΜΑΤ πλησίασε τη φωτορεπόρτερ χτυπώντας τη με την ασπίδα και ζητώντας της να αποχωρήσει. Εκείνη του ζήτησε να σταματήσει να τη χτυπά. Στο περιστατικό επενέβη ο διμοιρίτης, ωστόσο ο άνδρας των ΜΑΤ, ακάθεκτος, εξακολούθησε να εξαπολύει ύβρεις προς τη φωτορεπόρτερ. Όταν η Μπόλαρη, απηυδισμένη πλέον, του ζήτησε να βγάλει το κράνος του για να δει το πρόσωπό του και να του κάνει μήνυση για όσα της είπε, ο αστυνομικός τής απάντησε με μια γροθιά στο πρόσωπο.

Οι διασώστες του ΕΚΑΒ που βρίσκονταν στην πλατεία παρείχαν τις πρώτες βοήθειες στην Τατιάνα Μπόλαρη, η οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Εκεί διαπιστώθηκε ότι είχε υποστεί κάκωση στο πρόσωπο και έπρεπε να φορέσει κολάρο καθώς το τράνταγμα στον αυχένα της ήταν αρκετά ισχυρό.

Ευτυχώς για τη φωτορεπόρτερ, πολύ κοντά στο περιστατικό βρισκόταν ο συνάδελφός της Γιάννης Μπεχράκης, ο οποίος κατάφερε να καταγράψει με τον φακό του όσα έγιναν. Οι φωτογραφίες έκαναν τον γύρο του κόσμου προκαλώντας τη διεθνή κατακραυγή.

Κλομπ στο κεφάλι του Μάριου Λώλου  

Στις 5 Απριλίου του 2012, στην πλατεία Συντάγματος, είναι σε εξέλιξη διαδήλωση στη μνήμη του συνταξιούχου Δημήτρη Χριστούλα, ο οποίος αυτοκτόνησε με όπλο στην πλατεία θέλοντας –όπως έγραφε στο ιδιόχειρο σημείωμα που άφησε– να βάλει ένα αξιοπρεπές τέλος στη ζωή του πριν αρχίσει να ψάχνει στα σκουπίδια για τη διατροφή του. Στη διαδήλωση, η αστυνομική παρουσία είναι πολύ έντονη, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και ΜΑΤ.

Μια ομάδα περίπου 20 δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ βρίσκεται στο επάνω μέρος της πλατείας Συντάγματος, την ώρα που η αστυνομία έχει απωθήσει τους διαδηλωτές προς την οδό Πανεπιστημίου.

Μια διμοιρία των ΜΑΤ περικυκλώνει την ομάδα των δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ, ενώ ο Μάριος Λώλος πλησιάζει προς τους άνδρες των ΜΑΤ και τους ρωτάει: «Παιδιά, πού θέλετε να πάμε;» Την ώρα που γυρνά την πλάτη του και στρέφεται προς τους συναδέλφους του, ένας άνδρας των ΜΑΤ, παντελώς απρόκλητα, όπως είπε ο φωτορεπόρτερ, τον χτυπά δολοφονικά με το κλομπ του στο πίσω μέρος του κεφαλιού.

Ο Μάριος Λώλος δεν χάνει τις αισθήσεις του, ωστόσο όλα γύρω του γίνονται άσπρα, ενώ αμέσως καταλαβαίνει ότι έχει χάσει την αίσθηση της αφής στο αριστερό του χέρι. Οι εξετάσεις στο νοσοκομείο που μεταφέρεται δείχνουν εμπιεστικό κάταγμα κρανίου σε βάθος ενάμισι εκατοστού, θλάσεις εγκεφάλου και τραυματική υπαραχνοειδή αιμορραγία. Απαιτείται άμεση λεπτή χειρουργική επέμβαση καθώς σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύει από το να μείνει επιληπτικός μέχρι και να πεθάνει. Τελικά ο φωτορεπόρτερ υποβάλλεται σε επιτυχημένη εγχείρηση στο νοσοκομείο υγεία, από το χτύπημα θα του μείνει όμως το πρόβλημα στην αφή του αριστερού του χεριού.

Χτυπήματα εκφοβισμού

Στις 18 Σεπτεμβρίου του 2014, η δημοσιογράφος Δήμητρα Κόκκορη βρέθηκε στο Κερατσίνι για να καλύψει την αντιφασιστική πορεία στη μνήμη του δολοφονημένου από τον χρυσαυγίτη Γιώργο Ρουπακιά, Παύλου Φύσσα.

Στη διάρκεια της πορείας, άνδρες των ΜΑΤ πλησίασαν απειλητικά τη δημοσιογράφο, η οποία έσπευσε να επιδείξει τη δημοσιογραφική της ταυτότητα. Με τη σειρά του, ένας από τους αστυνομικούς έσπευσε να επιδείξει το κλομπ του με το οποίο τη χτύπησε στο δεξί χέρι στο ύψος του αγκώνα και την τραυμάτισε.

Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, στην επέτειο του Πολυτεχνείου, σημειώθηκαν δύο ακόμη επιθέσεις δυνάμεων της αστυνομίας σε δημοσιογράφους. Η Αλεξία Τσαγκάρη, ενώ κάλυπτε την πορεία, χτυπήθηκε από τα ΜΑΤ με κλομπ στο κεφάλι, στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας. Στη συνέχεια οι αστυνομικοί την έσυραν από τα μαλλιά και την κλότσησαν.

Λίγη ώρα αργότερα, στα Εξάρχεια, η ομάδα ΔΕΛΤΑ περικύκλωσε μια γυναίκα που περπατούσε  μόνη της στο δρόμο. Κοντά στο περιστατικό ήταν ορισμένοι δημοσιογράφοι, ανάμεσά τους και ο Αντώνης Ντινιακός, ο οποίος πλησίασε με σκοπό να καταγράψει το συμβάν, φωνάζοντας παράλληλα στους αστυνομικούς να αφήσουν τη γυναίκα ελεύθερη. Ένας από τους άνδρες της ομάδας ΔΕΛΤΑ πλησίασε τον δημοσιογράφο  με τη μηχανή του και τον χτύπησε στο πόδι. Στη συνέχεια τον έριξε στο πεζοδρόμιο κρατώντας τον από τον λαιμό, με τους συναδέλφους του που βρίσκονταν κοντά να διαμαρτύρονται για την επίθεση του αστυνομικού.

Η Εκκένωση της Ειδομένης

Η Ειδομένη ήταν η τοποθεσία που σημάδεψε το 2015 και το 2016. Ένα μέχρι πρότινος άγνωστο στους περισσότερους χωριό έγινε το επίκεντρο της προσοχής όταν χιλιάδες πρόσφυγες προσπαθούσαν να περάσουν τα σύνορα της Ελλάδας για να συνεχίσουν το ταξίδι τους στην Ευρώπη. Στον πρόχειρο καταυλισμό που στήθηκε στα ακαλλιέργητα χωράφια δίπλα στις σιδηροδρομικές γραμμές συνέρρευσαν δημοσιογράφοι απ’ όλο τον κόσμο με σκοπό να καλύψουν τις προσπάθειες των προσφύγων να εισέλθουν στην ΠΓΔΜ.

Στις 9 Δεκεμβρίου 2015, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να πραγματοποιήσει επιχείρηση για τη διάνοιξη της σιδηροδρομικής γραμμής, την οποία είχαν αποκλείσει οι διαμαρτυρόμενοι για τα κλειστά σύνορα πρόσφυγες. Η αστυνομία, που ανέλαβε να φέρει σε πέρας την επιχείρηση, αποφάσισε να το κάνει χωρίς τα ενοχλητικά και… αδιάκριτα βλέμματα των δημοσιογράφων και των φωτορεπόρτερ που βρίσκονταν εκεί και ήθελαν να καταγράψουν τη μεταχείριση που θα είχαν οι πρόσφυγες…

Δύο δημοσιογράφοι, ο Αντώνης Ρεπανάς και ο Κώστας Καντούρης, και δύο φωτορεπόρτερ, ο Γιάννης Παπανίκος και ο Αλέξανδρος Αβραμίδης, επιχείρησαν να προσεγγίσουν την περιοχή, αλλά βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους άνδρες της ασφάλειας που τους απαγόρευσαν την πρόσβαση. Όταν εκείνοι αρνήθηκαν να φύγουν, τους ζητήθηκε να δείξουν τις ταυτότητές τους, κάτι το οποίο έκαναν. Ωστόσο, υποχρεώθηκαν να επιβιβαστούν σε ένα πολιτικό αυτοκίνητο το οποίο τους μετέφερε στο Α.Τ. Ευζώνων για εξακρίβωση στοιχείων. «Δεν σας συλλαμβάνουμε. Σας προσάγουμε» ήταν τα λόγια των αστυνομικών. Όταν πλέον οι δημοσιογράφοι αφέθηκαν ελεύθεροι, η Ειδομένη είχε αποκλειστεί από τις δυνάμεις της αστυνομίας σε ακτίνα 6 χιλιομέτρων. Η επιχείρηση προχωρούσε χωρίς κανείς να έχει εικόνα για τις συνθήκες.

Προσαγωγή του Θανάση Καμβύση για μια φωτογραφία

Το Σάββατο 30 Ιανουαρίου του 2016, στην Αθήνα διοργανώθηκε η χρυσαυγίτικη φιέστα για τα Ίμια, ενώ παράλληλα  είχαν προγραμματιστεί αντιφασιστικές συγκεντρώσεις στα Προπύλαια. Την ώρα οι δημοσιογράφοι βρίσκονταν στον χώρο απ’ όπου θα ξεκινούσε η πορεία των αντιφασιστικών συγκεντρώσεων, ο Θανάσης Καμβύσης και ένας συνάδελφός του ενημερώθηκαν ότι ταυτόχρονα ήταν σε εξέλιξη επεισόδια στην πλατεία Βικτωρίας. Οι δύο φωτορεπόρτερ έφυγαν από τα Προπύλαια και κατευθύνθηκαν στον χώρο των επεισοδίων.

Φτάνοντας εκεί καταγράφουν τα γεγονότα, αλλά ο Καμβύσης συλλαμβάνει με τον φακό του έναν άνδρα της αστυνομίας να κραδαίνει μια καρέκλα την οποία ετοιμάζεται να εκτοξεύσει. Αμέσως τρεις αστυνομικοί πλησιάζουν τον φωτορεπόρτερ και του ζητούν να γονατίσει. Ο ίδιος δείχνει τη δημοσιογραφική του ταυτότητα, αλλά η απάντηση που παίρνει είναι προσαγωγή με κλοτσιές, που του στοιχίζουν ένα χτυπημένο πόδι και σπασμένο εξοπλισμό. Λίγο πριν οδηγηθεί στη ΓΑΔΑ, όπου κρατήθηκε για αρκετή ώρα μέχρι να γίνει η εξακρίβωση των στοιχείων του, άκουγε τον αστυνομικό που νωρίτερα κρατούσε την καρέκλα να φωνάζει και να τον απειλεί για τη φωτογραφία.

Η προσαγωγή κατεγράφη σε βίντεο από τον συνάδελφό του Νίκο Χριστοφάκη που βρισκόταν δίπλα, ο οποίος επίσης είδε τους αστυνομικούς να κινούνται απειλητικά εναντίον του παραληρώντας: «Φύγε από δω! Δεν με νοιάζει τι είσαι. Είπα, φύγε από δω!»

Οι ΕΔΕ(ν)

Τα παραπάνω περιστατικά βίας και καταστολής κατά του Τύπου έγιναν όλα γνωστά μόνο λίγες ώρες αφότου εκτυλίχθηκαν, χάρη φυσικά και στην ευχέρεια δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ να τα κοινοποιούν άμεσα. Ιδιαίτερα ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός ότι από όλες τις παραπάνω περιπτώσεις μόλις μία κατέληξε σε τιμωρία αστυνομικού, χωρίς βέβαια και αυτή να μπορεί να χαρακτηριστεί παραδειγματική.

Συγκεκριμένα, μόνο στην περίπτωση της Τατιάνας Μπόλαρη, ο άνδρας των ΜΑΤ τιμωρήθηκε τελικά από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο με ποινή φυλάκισης οκτώ μηνών με αναστολή για την κατηγορία της πρόκλησης απλής σωματικής βλάβης. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το δικαστήριο τον αθώωσε  για την παράβασηςκαθήκοντος, ενώ, σύμφωνα με όσα ισχυρίστηκε ο αστυνομικός, το χτύπημα στο πρόσωπο της φωτορεπόρτερ ήταν προσπάθεια απώθησης. Στην ΕΔΕ που διενεργήθηκε, αφού από τα στοιχεία προέκυψε «ανάρμοστη συμπεριφορά του αστυνομικού», του επιβλήθηκε η κατώτερη πειθαρχική ποινή. Αυτή είναι και η μοναδική υπόθεση που κατέληξε σε τιμωρία, καθώς οι υπόλοιπες δεν έχουν φτάσει καν στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Στην περίπτωση του Μανώλη Κυπραίου, οι Αρχές διαθέτουν  πλήρη φάκελο  με τα στοιχεία της επίθεσης που προκάλεσε την κώφωσή του, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών της μονάδας των ΜΑΤ που ενεπλάκη στην επίθεση. Ωστόσο ο δράστης δεν έχει εντοπιστεί.

Παρόμοια είναι η κατάσταση και στην περίπτωση του προέδρου της Ένωσης Φωτογράφων Ελλάδας, Μάριου Λώλου. Ο ίδιος έχει κληθεί να καταθέσει δύο φορές και έχει παραδώσει όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία. Οι Αρχές γνωρίζουν τη μονάδα των ΜΑΤ στην οποία ανήκε ο δράστης της επίθεσης, ωστόσο η ταυτοποίησή του δεν έχει γίνει.

Η Ελληνική Αστυνομία δεν φαίνεται να δείχνει ιδιαίτερη ζέση στην εξιχνίαση των περιστατικών ώστε να περάσει το μήνυμα πως τέτοιες πρακτικές δεν είναι ανεκτές. Αντιθέτως, την ώρα που ένας δημοσιογράφος έχει αποκομίσει αναπηρία και αρκετοί συνάδελφοί του έχουν έρθει επίσης αντιμέτωποι με την καταστολή –με τους φωτογραφικούς φακούς και τις κάμερες των συναδέλφων  τους να επιβεβαιώνουν με τρόπο σαφή και ξεκάθαρο τα περιστατικά– οι ΕΔΕ αδυνατούν να συγκεντρώσουν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν διάπραξη πειθαρχικών παραπτωμάτων. Οι υποθέσεις καταλήγουν στα συρτάρια του αρχείου της αστυνομίας, το καθεστώς ατιμωρησίας διαιωνίζεται και οι πληγές στο σώμα της δημοκρατίας μένουν ανεπούλωτες.1

___

Για μια αναλυτική προσέγγιση της διαδικασίας των ΕΔΕ που ακολούθησε η ΕΛ.ΑΣ. βλ. Μ. Αλεβιζοπούλου, Α. Ζενάκος, «Τέθηκε στο αρχείο, αφού δεν προέκυψαν στοιχεία από τα οποία να θεμελιώνεται η διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος από αστυνομικό», UNFOLLOW, Δεκέμβριος 2014.  
https://report.com.gr/

ΠΡΕΖΑ TV
29-3-2017

Δεν υπάρχουν σχόλια: