Στις επίμονες παραινέσεις των δημοσιογράφων για εμπλοκή του με την πολιτική ο Α. Βγενόπουλος απαντά με πατερναλιστικό ύφος: «Είμαι εδώ για να βοηθήσω τον τόπο με όποιο τρόπο μπορώ. Έχω την ευθύνη 56.000 εργαζομένων και 200.000 μετόχων. Στην πολιτική δεν θα μπω». Ήταν η εποχή που, παρά τους κλυδωνισμούς της αυτοκρατορίας του, τις εξεταστικές επιτροπές της Βουλής για την εμπλοκή της Marfin Egnatia στο σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου, τις περίεργες κινήσεις στην Κύπρο, την καθοριστικής σημασίας πώληση των μετοχών του ΟΤΕ στην Deutche Telecom, το άστρο του ισχυρού άνδρα της MIG παρέμενε ακόμη φωτεινό. Εξάλλου, εκείνη ακριβώς την εποχή προβαλλόταν, από σημαντική μερίδα του τύπου, όχι μόνο ως σωτήρας του πάλαι ποτέ ισχυρού εθνικού μας αερομεταφορέα αλλά και ως ο αποτελεσματικός και στιβαρός τεχνοκράτης, η ιδανική εναλλακτική λύση για το… πολιτικό πρόβλημα της χώρας.
Στην πρώτη μεγάλη διαδήλωση εναντίον των μέτρων λιτότητας που συγκλονίζει τη χώρα τον Μάη του 2010, όχι πολύ καιρό μετά την προαναφερθείσα συνέντευξη, το υποκατάστημα της τράπεζας Marfin επί της Σταδίου καίγεται. Τραγικός απολογισμός τρεις νεκροί υπάλληλοι, εκ των οποίων η μία έγκυος. Τα μέτρα πυρασφάλειας όπως αποδεικνύεται ήταν ανύπαρκτα, η κύρια είσοδος είχε κλειδωθεί και οι υπάλληλοι δεν απέργησαν υπό τον φόβο της απόλυσης. Ο Α. Βγενόπουλος επισκέπτεται το υποκατάστημα, με τη συνοδεία όμως των ΜΑΤ και των ανδρών της ασφάλειάς του καθώς αντιμετωπίζει την οργή των συγκεντρωμένων που τον αποκαλούν λαμόγιο, δολοφόνο, κλέφτη και –ειρωνικά– πρωθυπουργό. Το προφίλ του «ευπατρίδη» που καλλιεργεί αποδεικνύεται επίπλαστο, ενώ οι εξελίξεις τα επόμενα έτη παίρνουν τη μορφή της χιονοστιβάδας.
Η Κύπρος ζητά την κεφαλή του επί πίνακι, χρεώνοντάς του ότι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην κατάρρευση της οικονομίας της, εμπλέκεται σε μακροχρόνιους και πολυπληθείς δικαστικούς αγώνες, μοιράζει μηνύσεις και αγωγές όπου δει, εισαγγελικές έρευνες ανασύρονται από τα συρτάρια, δικαστές και πολιτικά πρόσωπα βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα, μέρος των περιουσιακών του στοιχείων παγώνει, αντικαθίσταται από την ηγεσία της ΜIG και στις 5 Νοεμβρίου 2016 βρίσκεται νεκρός στο σπίτι του από ανακοπή καρδιάς. Λίγες ημέρες μετά, ένα ακόμη τραγικό συμβάν συνδέθηκε με τον πρώην ισχυρό άνδρα της ΜΙG: ο θάνατος της νέας εργαζόμενης μητέρας από έκρηξη στο ταχυφαγείο Everest στην πλατεία Βικτωρίας. Το Εverest υπάγεται στον όμιλο της Marfin Investment Group, της πρώην αυτοκρατορίας του.
Το χτίσιμο μιας αυτοκρατορίας
Το όνομα του δικηγόρου Α. Βγενόπουλου γίνεται γνωστό στον επιχειρηματικό κόσμο το 1997, με τους χειρισμούς του στην υπόθεση της σοκολατοποιίας Παυλίδης με την πολυεθνική Jacobs Suchard. Η πληροφορία για πιθανή έξοδο της Παυλίδης από το ελληνικό χρηματιστήριο –βάσει της πάγιας τακτικής της νέας μητρικής να βγάζει τις θυγατρικές της από τα τοπικά χρηματιστήρια– προκάλεσε την είσοδο της Marfin, offshore από τις Παρθένους Νήσους, το 1996 στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Ο επονομαζόμενος τότε, από μερίδα του τύπου, «Ρομπέν των Μικρομετόχων», αξιοποιώντας τις λάθος κινήσεις της εταιρείας, προκαλούσε συνεχείς έκτακτες γενικές συνελεύσεις ζητώντας έλεγχο των πεπραγμένων. Στη μετοχή εισήλθε το 1996, όταν βρισκόταν περίπου στις 550 δραχμές, φθάνοντας το ποσοστό του στο 8% του μετοχικού κεφαλαίου για να πουλήσει το 1998, όταν η μετοχή βρισκόταν σε επίπεδα πάνω από 3.000 δραχμές. Το επόμενο διάστημα τοποθετήθηκε άλλες δύο φορές με αποτέλεσμα να καρπωθεί από την άνοδο του χρηματιστηρίου το ’99, αλλά και από την οριστική έξοδο της Παυλίδης από το χρηματιστήριο, στις 13 Μαρτίου 2002.
Στον τραπεζικό χώρο εισέρχεται το 2001 αγοράζοντας την Piraeus Prime Bank, θυγατρική επενδυτική τράπεζα της Πειραιώς την οποία μετονόμασε σε Marfin Bank. Θεμελιώνει ισχυρές συμμαχίες αργά και σταθερά στον εφοπλιστικό –κυρίως– κόσμο, τα πάει καλά και με το ΠΑΣΟΚ και με τη ΝΔ αναλόγως της εποχής και των προσώπων, και πετυχαίνει, πέραν των άλλων, και την είσοδο των Αράβων του Ντουμπάι στο μετοχολόγιο της Marfin Financial Group (MFG). Το 2005 ο Α. Βγενόπουλος αποκτά το 10% της Εγνατίας Τράπεζας, ιδρυτής της οποίας είναι ο Αλέξανδρος Μπακατσέλος, αδελφός του πεθερού του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ε. Βενιζέλου.«Ο Αλέκος Μπακατσέλος είναι ο στενότερος πολιτικός και προσωπικός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και μπορώ να πω ο πολιτικός μέντορας του Κώστα Καραμανλή στη Θεσσαλονίκη. Είναι εξ αγχιστείας συγγενής μου, βεβαίως έχω πολύ καλή σχέση, αλλά δεν έχω καμία επιχειρηματική ή πολιτική σχέση» δηλώνει ο Ε. Βενιζέλος στη Βουλή σε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να καταδείξει το αβάσιμο των καταγγελιών περί στήριξής του προς τον επιχειρηματία Α. Βγενόπουλο.
Λίγους μήνες μετά ο Α. Βγενόπουλος, ύστερα από σκληρές διαπραγματεύσεις, καταλήγει σε συμφωνία με τους μεγαλομετόχους της Εγνατίας Τράπεζας για την απόκτηση του επιπλέον ποσοστού που του επιτρέπει τον έλεγχο της τράπεζας. Στη συνέχεια εξαγοράζει στην Κύπρο αρχικά το 22% της Λαϊκής Τράπεζας από την HSBC και απολύει τον τότε επικεφαλής Κίκη Λαζαρίδη, προκαλώντας αμηχανία και οργή στο τραπεζικό και επιχειρηματικό κατεστημένο της Μεγαλονήσου. Επιτυγχάνει παράλληλα την είσοδο του επενδυτικού ομίλου Dubai στο μετοχικό της κεφάλαιο και εν τέλει οι δύο τράπεζες συγχωνεύονται δημιουργώντας την Marfin Egnatia Bank. Συνεχίζει ακάθεκτος αποφασίζοντας τη δημιουργία του μεγαλύτερου επενδυτικού κεφαλαίου στην Ελλάδα, της ΜΙG. Πραγματοποιεί μια φαραωνικού τύπου αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, ύψους 5,2 δισ. ευρώ, με τη συμμαχία φίλων του εφοπλιστών και επιχειρηματιών και με τη συμμετοχή του εμιράτου του Ντουμπάι. Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στο εταιρικό προφίλ του ομίλου «στις 12 Ιουλίου 2007, η MIG ολοκλήρωσε επιτυχώς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών ύψους 5,19 δισ. ευρώ με την έκδοση 774.660.278 κοινών μετοχών, προκειμένου να χρηματοδοτήσει σχεδιαζόμενες εξαγορές σε επιλεγμένες χώρες». Προχωρά ακολούθως στην εξαγορά εταιρειών και συγκεκριμένα της Vivartia (γαλακτοκομικά Δέλτα, UMC-κατεψυγμένα τρόφιμα ,Μπάρμπα Στάθης, Χρυσή Ζύμη, και υπηρεσίες εστίασης και ψυχαγωγίας Goody’s, Flocafe και Everest), του Hilton Κύπρου, της Attica Group (μεταφορές-ναυτιλία), της JSC Robne Kuce Beograd (RKB) real estate, της Singular Logic κ.λπ.
Τι ωραίο πλιάτσικο
Ο επεκτατισμός του ανδρός δεν θα μπορούσε να απόσχει από το πλιάτσικο των αποκρατικοποιήσεων. Το 2007 αγοράζει το 20% των μετοχών του ΟΤΕ που στη συνέχεια τις μεταπωλεί στην Deutsche Telecom. Η τελευταία, κατά αυτόν τον τρόπο, αποκτά το μάνατζμεντ του Οργανισμού. Απαντώντας στα ερωτήματα των μελών της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής δηλώνει πως κατέληξε στην απόφαση να δώσει το 20% των μετοχών που είχε αποκτήσει, όταν διαπίστωσε ότι η κυβέρνηση δεν είχε καμία διάθεση να συνεργαστεί μαζί του στον ΟΤΕ, όταν δημιουργήθηκε αρνητικό κλίμα σε βάρος της MIG από μερίδα του τύπου και όταν σφοδρός επικριτής του έγινε και η αντιπολίτευση. Η απόφασή του να πουλήσει τις μετοχές στους Γερμανούς ελήφθη, όπως υποστήριξε, χωρίς να γνωρίζει ότι οι Γερμανοί είχαν εξασφαλίσει το «πράσινο φως» από την κυβέρνηση για την απόκτηση του μάνατζμεντ. Παραδέχτηκε ωστόσο ότι από όλη αυτήν την υπόθεση ο μόνος κερδισμένος είναι ο ίδιος (σ.σ. το 20% των μετοχών του παραδόθηκε αντί περίπου 2,5 δισ. ευρώ, αποκομίζοντας υπεραξίες ύψους περίπου 230 εκ. ευρώ) και όχι το ελληνικό δημόσιο, ενώ εξαπέλυσε επίθεση προς τον τότε υπουργό Οικονομίας Γ. Αλογοσκούφη, υποστηρίζοντας πως δεν προφύλαξε τους μικρομετόχους, δεν επέλεξε μια ελληνική εταιρεία –όπως η MIG– για συνεργασία με τον ΟΤΕ, αγνόησε τις διαβεβαιώσεις του ομίλου ότι δεν θα επιδιώξει επιθετική εξαγορά του ΟΤΕ. «Θα ξαναγόραζα με 28 ευρώ τη μετοχή του ΟΤΕ υπό την προϋπόθεση ότι θα εξασφάλιζα τους ίδιους όρους που εξασφάλισε και η Deutsche Telecom. Θα μου δίνανε τον ΟΤΕ;» κατέληξε εμφατικά ο Α. Βγενόπουλος υπαινισσόμενος ότι ο Γ. Αλογοσκούφης είχε ευθύς εξ αρχής στο μυαλό του τους Γερμανούς.
Ίδια περίπου μεθοδολογία ακολουθήθηκε και στην περίπτωση της Ολυμπιακής, με τα ίδια πρόσωπα στους βασικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο Νίκος Σηφουνάκης, ως υφυπουργός Υποδομών στην κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου, καλεί τη δικαιοσύνη να διερευνήσει τον ρόλο του Α. Βγενόπουλου στην πώληση τόσο του ΟΤΕ όσο και της Ολυμπιακής καθώς όπως σημείωνε «η ΝΔ μεθόδευσε την πώληση της Ολυμπιακής για μόλις 174 εκ. ευρώ μεταφέροντας δυσβάσταχτες υποχρεώσεις ύψους 1,6 δισ. ευρώ στο Δημόσιο. Η ΝΔ θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις γιατί έδωσε τη δυνατότητα στον αγοραστή να πουλήσει την Ολυμπιακή με τη συμπλήρωση ενός έτους. Ρόλο και στις δύο περιπτώσεις έπαιξε η MIG του Ανδρέα Βγενόπουλου, η οποία είχε καταλυτική συμβολή στην άλωση του ΟΤΕ από τους Γερμανούς. Τον ίδιο ρόλο παίζει και σήμερα στην επιχειρούμενη παράδοση της Ολυμπιακής στους μετόχους της Aegean Airlines».
Το 2009, όμως, καταγράφονται δυο κομβικής σημασίας εξελίξεις. Τον Μάρτιο παραδίδεται το πόρισμα ελέγχου που είχαν διενεργήσει οι δυο εποπτικές αρχές, η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και η Τράπεζα της Ελλάδος, για δανειοδοτήσεις του ομίλου Marfin Egnatia σε διάφορες εταιρείες. Το πόρισμα είχε παραγγελθεί από τη Βουλή με αφορμή την Εξεταστική Επιτροπή για τη Μονή Βατοπεδίου, στην οποία είχαν δοθεί δάνεια από τον όμιλο. Διαπιστώθηκαν, μεταξύ άλλων, χορηγήσεις με σκοπό την αγορά μετοχών που ανέρχονται σε 1,3 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύουν το 11% του δανειακού χαρτοφυλακίου της τράπεζας, συμπεριλαμβανομένων δανείων συνολικού υπολοίπου 570 εκατομμυρίων, που είχαν χορηγηθεί κατά το 2007, για συμμετοχή στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG. Το πρόγραμμα αποπληρωμής των δανείων προνοεί την καταβολή, όπως σημειώνεται, μόνο τόκων καθ’ όλη τη διάρκεια της χορήγησης και αποπληρωμή ολόκληρου του ποσού στη λήξη τους με κύρια πηγή αποπληρωμής τα εισοδήματα από την πώληση των μετοχών. Χορηγήσεις γίνονται κυρίως στον όμιλο της MIG όπου κρίνεται ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, υπήρξε ευνοϊκή μεταχείριση και δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες συνεπούς τραπεζικής πρακτικής με αποτέλεσμα η τράπεζα να είναι εκτεθειμένη σε αυξημένους κινδύνους, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι πιστούχοι είναι εταιρείες για τις οποίες δεν υπάρχουν στοιχεία για την οικονομική τους κατάσταση και δεν έχουν ληφθεί προσωπικές εγγυήσεις των χορηγήσεων. Με δυο λόγια, διαπιστώθηκε ότι η τράπεζα του Βγενόπουλου ακολουθούσε προβληματικές πρακτικές δανεισμού ύψους 1,8 δισ. ευρώ προς φυσικά και νομικά πρόσωπα που συνδέονται με την τράπεζα.
Ο επικεφαλής της ΤτΕ, Γιώργος Προβόπουλος, είχε δηλώσει στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας ότι «το 2007 η Marfin Εgnatia έδωσε δάνεια 700 εκ. ευρώ για την αγορά μετοχών της MIG. Κάτι τέτοιο είναι νόμιμο εάν τηρούνται οι νόμοι» είχε πει, προσθέτοντας «εάν όμως η αξία των διασφαλίσεων υποχωρεί, τότε η τράπεζα πρέπει να αυξήσει τα ίδια κεφάλαιά της». Οι βουλευτές της επιτροπής εξέφρασαν από την πλευρά τους τον προβληματισμό τους για την ανεκτικότητα που επέδειξε η ΤτΕ ενώ ο πρόεδρός της Δ. Τσιρώνης απέστειλε επιστολή στον πρόεδρο του Αρείου Πάγου Γ. Καλαμίδα ζητώντας τη διεξαγωγή έρευνας.«Η διερεύνηση του σκανδάλου της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου από την Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προκαταρκτικής Εξέτασης (…) αποκάλυψε ένα παράπλευρο οικονομικό και χρηματιστηριακό σκάνδαλο, με επίκεντρο τον επιχειρηματικό όμιλο (MIG) και τις συνδεδεμένες τράπεζες του ομίλου Marfin, με πιθανές απρόβλεπτες συνέπειες για τη σταθερότητα του ελληνικού και κυπριακού τραπεζικού συστήματος και τα συμφέροντα των καταθετών και των επενδυτών. Ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο είναι η εκτεταμένη χρήση “μετοχοδανείων”, για τη χρηματιστηριακή στήριξη της μετοχής της MIG και των θυγατρικών της: δάνεια ύψους 1,3 δισ. δόθηκαν σε φίλια φυσικά και νομικά πρόσωπα για αγορές μετοχών, εκ των οποίων 0,8 δισ. για να συμμετάσχουν στην πολυδιαφημισμένη αύξηση κεφαλαίου, ύψους 5,2 δισ. της MIG τον Ιούλιο του 2007 (…) Τα μετοχοδάνεια αυτά είναι τριπλάσια των ιδίων κεφαλαίων του ομίλου Marfin» σημειωνόταν χαρακτηριστικά στην επιστολή. Ο κ. Καλαμίδας προωθεί την επιστολή στον επικεφαλής της ΤτΕ και ο Προβόπουλος από την πλευρά του ανταπαντά στον Τσιρώνη εγκαλώντας τον «για τουλάχιστον ανεπαρκή κατανόηση των στοιχείων…». Παραδόξως, τις ίδιες ανησυχίες είχαν διατυπώσει και οι ελεγκτές της Τράπεζας της Ελλάδος, παρότι αυτές ουδόλως θορύβησαν τον πρώην αντιπρόεδρο της Τράπεζας Πειραιώς Γ. Προβόπουλο.
Και η πτώση
Το 2009 όμως η Μarfin Egnatia γίνεται υποκατάστημα της Marfin Λαϊκής αντί για θυγατρική που ήταν έως τότε, γεγονός που επέτρεψε τη μεταφορά μεγάλων ποσών από την Κύπρο στην Αθήνα για δανειοδοτήσεις, καθώς και για την κάλυψη της νέας αύξησης, μεταφέροντας έτσι τον κίνδυνο των επισφαλειών στην Κύπρο. Το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων αποτέλεσε τη χαριστική βολή καθώς ο Βγενόπουλος κατηγορείται για αθρόες αγορές ομολόγων που, την περίοδο του PSI, ανέρχονταν στα 3,05 δισ. ευρώ με την αξία τους να καταβαραθρώνεται στα 750 εκ. ευρώ. Οι κυπριακές αρχές υποχρεώνουν τον Βγενόπουλο να εγκαταλείψει την αντιπροεδρία της Μarfin, η τράπεζα κρατικοποιείται και ανακεφαλοποιείται με 1,8 δισ. ευρώ. Έναν χρόνο μετά , η Cyprus Popular Bank, όπως έχει μετονομαστεί, καταρρέει από το κούρεμα των καταθέσεων που επιβλήθηκε από την τρόικα. Οι κυπριακές αρχές ξεκινούν δικαστικούς αγώνες και έρευνες για τη διοίκηση Βγενόπουλου ενώ ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών της Κυπριακής Βουλής αποτιμά τη ζημιά της Κύπρου τουλάχιστον στα 4 δισ. ευρώ κάνοντας λόγο για «μεγάλο σκάνδαλο που στήθηκε εις βάρος του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου». Ο ίδιος ο επιχειρηματίας πάντως προσφεύγει σε διεθνές δικαστήριο κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας ζητώντας ούτε λίγο ούτε πολύ σχεδόν ένα δισ. ευρώ ως επιστροφή της επένδυσης της MIG στη Λαϊκή.
Τον περασμένο Ιούλιο ο Α. Βγενόπουλος αντικαθίσταται από επικεφαλής της MIG λόγω των δικαστικών εμπλοκών του και τη θέση του αναλαμβάνει υψηλόβαθμο στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς. Λίγα 24ωρα προ του θανάτου του η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξ. Δημητρίου αποφασίζει την ανάσυρση των αναφορών που είχε καταθέσει ο εισαγγελέας Εφετών Ι. Αγγελής, σχετικά με παρεμβάσεις στο έργο του σε υπόθεση του επιχειρηματία. Τον Οκτώβριο του 2016 η Εισαγγελία Διαφθοράς ασκεί ποινική δίωξη κατά του Βγενόπουλου και άλλων στελεχών της Marfin για απιστία σε βαθμό κακουργήματος για δάνειο ύψους 200 εκ. ευρώ που δόθηκε χωρίς διασφαλίσεις στην επενδυτική εταιρεία IRF της εφοπλίστριας Α. Φράγκου. Η άσκηση της ποινικής δίωξης ήρθε μετά την ανάσυρση της υπόθεσης από το αρχείο, όπου είχε τεθεί από την Εισαγγελέα Εφετών Γ. Τσατάνη που είχε με τη σειρά της καταγγείλει τον τότε αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης Δ. Παπαγγελόπουλο, αρμόδιο για θέματα διαφθοράς, για την άσκηση πιέσεων. Τον Ιούλιο 2016 πραγματοποιείται, ύστερα από εντολή του οικονομικού εισαγγελέα Π. Αθανασίου, έφοδος στο σπίτι του επιχειρηματία και άλλων συνεργατών του στο πλαίσιο έρευνας για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του ομίλου MIG το 2011. Παράλληλα δεσμεύονται περιουσιακά στοιχεία του επιχειρηματία, συνεργάτες του καταζητούνται και ενίοτε συλλαμβάνονται, ο ίδιος αντεπιτίθεται κατηγορώντας την πρόεδρο του Αρείου Πάγου για δωροληψία και, εν τέλει, στις 5 Νοεμβρίου βρίσκεται νεκρός στο σπίτι του. Ουδείς πάντως έκανε λόγο για την απώλεια ενός «ευπατρίδη».
Αυγουστίνος Ζενάκος
https://report.com.gr/
ΠΡΕΖΑ TV
29-3-2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου